"O, gdzie są te pola!"

„O, gdzie są te pola!” Wergiliuszu, obracasz się w grobie swoim, na samą myśl, żem skradł dla bloga twoje tęskne zawołanie. Cóż, kiedy wstecz spoglądając, także moje pola dzieciństwa i młodości w swojej naiwnej prostocie prawdziwym były cudem. A przecież nie o same pola, nie o wieś spokojną, sielankową tu idzie, lecz ten klimat pogodnej serdeczności w jakim przemieszkiwałem.

Siermiężne to były lata, szare, lecz w szarości doskonałe; w smaku truskawkowym, mlecznym, śmietankowym. Tak niewiele w tym pokarmie było dziegciu nienawiści. A wodę nosiło się wiadrami, a trzeba było w piecu palić, do magla chodzić, a szynkę jeść na święta. I co z tego, kiedy wszystko wokół ciebie było twoje własne.

Powroty do przeszłości są oznaką postępującej choroby starzenia się. Nic na to nie poradzę, że licznik odmierza czas. A człowiek, tak jak chciałby po sobie dobre wspomnienie zostawić, tak i też chciałby z sobą zabrać na tamtą stronę obrazy szczęśliwie mu przez los dostarczone.

A dzisiaj? Co tobie i mnie pozostaje? Coraz mniej zrozumienia, coraz więcej niepokoju. Wergiliuszu, jeszcze raz ukradnę twoje pełne zgrozy słowa: „O, témpora. O mores!” – O czasy! O obyczaje!